Een tijd geleden heb ik een blog geplaatst met betrekking tot auteursrecht. Doordat dit vrij vaak is gelezen wilde ik er nog even wat dieper op ingaan.
Ondanks dat we allemaal hebben gehoord over auteursrecht en wellicht deels weten wat het is, is het zo dat er heel wat mensen zijn die zich er nog niet genoeg in hebben verdiept: maar er wel dagelijks mee te maken hebben. De reden dat ik het erover wil hebben is omdat ik je wil behoeden voor anderen die jouw werk gebruiken zonder je hiervan op de hoogte te stellen of credits te geven, maar ook zodat je zelf niet de fout maakt om andermans werk op een foutieve manier te gebruiken.
Zowel in het normale dagelijkse leven als de online wereld krijgen we steeds meer te maken met auteursrecht. Dit heeft te maken met het feit dat er steeds meer creatievelingen zijn en vaak staat er op creatief werk een denkbeeldige stempel met het woord auteursrecht.
Op het moment dat jij de auteur bent van een product, jij de volledige controle hebt over wat er wel of niet met jouw product gedaan mag worden. Dit zorgt ervoor dat jij als eigenaar beschermd wordt maar ook word je erkent als de maker van het product.
De keus over wat er met jouw product gebeurt ligt dus volledig in jouw handen. Maar, uiteraard is er een reden dat jij dit recht wilt hebben en behouden, waarom? Simpel: het levert je geld op. Iedere keer dat een ander jouw werk wil gebruiken of delen sta jij in je recht om hier geld voor te vragen.
Het is namelijk zo dat een ander jouw werk niet klakkeloos mag overnemen, maar ook dat er geen kopie of zelfs aanpassingen gemaakt mogen worden op jouw originele product zonder toestemming van jou als auteur. Nadat jij toestemming hebt verstrekt aan iemand om gebruik te maken van jouw werk, dan dient dit expliciet gedaan te worden onder vermelding van jouw naam (mits jij zelf voor andere regels kiest). Een naam van de auteur van het product zie je vaak voorbij komen, vooral bij foto’s van fotografen via social media. Vaak wordt er gevraagd om de naam expliciet te vermelden in de caption door middel van een “@naam-auteur” of zie je daarbovenop ook een tag naar het profiel van de maker toe op het moment dat je op de foto klikt. Op die manier geef je de auteur altijd credits en weet iedereen dat dit zijn of haar werk is. Dit wordt ook wel het recht van naamsvermelding genoemd, het recht op verzet tegen bewerking of misvorming. Wist je dat je om deze reden ook niet zomaar een filter over een foto mag plaatsen als je hier geen toestemming voor hebt gevraagd bij de fotograaf?
Ook wanneer jij zelf een foto hebt geplaatst online, geeft dit een ander niet het recht om te re-posten op het moment dat je hier geen toestemming voor hebt gegeven. Zelfs wanneer ze jouw product re-posten mét credits mag je er als auteur altijd voor kiezen om te vragen de foto offline te halen. Dat is jouw recht als auteur: jouw auteursrecht.
Onze personal branding shoot draait natuurlijk volledig om jou en de uiteindelijke beelden die jij ontvangt. Doordat je eenmalig een betaling voldoet voor de beelden die je ontvangt, houdt dit in dat je hier ook gebruik van mag maken. Dit is de keuze van de fotograaf: ervoor kiezen om men gebruik te laten maken van haar beelden na een betaling. Overigens ben je dan alsnog niet de eigenaar van de foto’s. Ja, je hebt ze in je bezit: je mag er gebruik van maken. Maar de eigenaar blijft altijd degene die de creatie heeft gemaakt.
Wel koop je het recht om gebruik te maken van de foto’s voor jouw persoonlijke doeleinden. Hierbij heb ik het over jouw sociale media kanalen, jouw website of bijvoorbeeld een werkboek dat je creëert voor jouw klanten. Dit dient wel altijd gedaan te worden mét naamsvermelding van de fotograaf, of in dit geval Personal branding agency. Uiteraard ben je vrij om de foto’s verder te gebruiken voor mooie kiekjes in huis, om vrienden en familie te laten zien of als leuke achtergrond op je telefoon zonder naamsvermelding ;).
Mocht je toch gebruik willen maken van de foto’s voor andere doeleinden, of wil jij de foto’s aan een ander geven en wil diegene hiermee aan de slag gaan dan dien je hier altijd expliciet toestemming voor te vragen aan de fotograaf. Het is hier aan de fotograaf welke overeenkomst ze wil sluiten met jou en/of dat ze er akkoord mee is dat een derde partij gebruik maakt van de foto’s.
Oke, duidelijk.. soort van. Maar wie is die derde partij en wat is een voorbeeld van een derde partij waar ik toestemming voor moet vragen?
Stel een tijdschrift of een boek wil een publicatie van jou plaatsen en gebruik maken van een foto van jou, of eigenlijk dus een foto van ons, dan dien je hier altijd even toestemming voor te vragen. Vaak kunnen we tot een leuke overeenkomst komen en doen we niet al te moeilijk, maar het is wel van essentieel belang om die toestemming te vragen.
Weet je niet zeker of je wel/niet gebruik mag maken van foto’s voor een bepaald doeleinde? Check het dan altijd even, vraag het na aan de auteur. Zorg dat je echt alleen gebruik maakt van andermans werk nadat je hier toestemming voor hebt gevraagd. Zelfs wanneer je een superleuke foto online ziet, die je zomaar wilt re-posten: denk hier dan altijd over na. Stuur een bericht naar de eigenaar en mocht je geen reactie ontvangen: vermeld de bron zodat de auteur er altijd voor kan kiezen om te vragen het offline te halen als diegene er niet mee instemt.
Wanneer de fotograaf haar werk heeft afgedragen, bewerk de foto dan niet en zet er ook geen filter overheen. Net als wanneer je gaat uit eten in een restaurant, neem je niet je favoriete fles mayo mee om over het eten te verspreiden: vandaar dat je ook niet je eigen sausje over andermans online product plaatst.
Liefs Val